Các bến đò ngang xưa của Huế – Huế, thành phố cổ kính nằm bên bờ sông Hương, từng là trung tâm của triều đình Nguyễn và có lịch sử hùng vĩ. Các bến đò ngang xưa của Huế không chỉ là những nơi giao thương quan trọng mà còn là những di tích lịch sử, gợi nhớ về thời kỳ hoàng kim của triều đình xưa.
Các con đò bằng gỗ được làm thủ công, với những họa tiết trang trí tinh xảo, đưa người ta về với không gian huyền bí cũ xưa. Những chiếc đò nhỏ nhanh nhẹn, cùng với đò lớn chở hàng hóa, đưa dân và du khách từ bờ này sang bờ khác. Bước lên đò, người ta có cảm giác như bước vào một tấm gương thời gian, nơi mà truyền thống văn hóa Huế được thể hiện qua từng nét gỗ thô sơ của chiếc đò.
Các bến đò ngang của Huế không chỉ đơn thuần là phương tiện giao thông mà còn là nơi để người dân gặp gỡ, chia sẻ câu chuyện cuộc sống. Dù thời gian đã khiến cho nhiều thứ thay đổi, nhưng hình ảnh những bến đò ngang xưa của Huế vẫn là một phần không thể thiếu trong ký ức của những ai may mắn được đặt chân đến thành phố này. Các bến đò là những “cầu nối” kết nối thế hệ, là biểu tượng của sự bền vững và sức sống của một thành phố mang đậm dấu ấn lịch sử và văn hóa.
Việc đi lại của người Huế thuở trước còn phải trông cậy vào các chuyến đò ngang để sang sông. Bài viết này xin điểm lại một số bến đò ngang xưa đã từng tồn tại từ trước.
1. Bến đò chợ Đông Ba
Đây là bến đò sầm uất nhất vì gắn liền với bến đò này là khu chợ đầu mối Đông Ba. Ở bến đò này ngoài các chuyến đò dọc đi về các vùng quê xa như : Thanh Hương, Kế Môn, Đại Lược, Thế Chí, Vĩnh Tu, Hải Dương, Cự Lại, Xuân Thiên, Hà Thanh, Hà Úc, Bình Điền, Lương Miêu…thì đây còn là bến đò ngang nối chợ Đông Ba với Tòa Khâm, Đập Đá, Cồn Hến. Những chiếc đò ngang ở đây đóng bằng sắt, đáy phẳng, có mui che nắng mưa. Đò chạy máy, người tài công ngồi tận phía sau vừa bẻ lái vừa múc nước đổ vào két nước để làm mát máy.
2. Bến đò Thừa Phủ
Bến đồ Thừa Phủ ngang qua sông Hương. Bến ở bên ngoài Cửa Ngăn nối liền với bến sông trước Phủ đường tỉnh Thừa Thiên. Bến đò này đã ngừng hoạt động từ hồi có cầu Phú Xuân (1973).
Bến đò Thừa Phủ từ rất xa xưa đã lưu giữ biết bao nhiêu hình ảnh đẹp của những cô cậu Đồng Khánh – Quốc Học một thời áo trắng dễ thương nhất, quý anh chị U40, U50, U60 chắc hẳn vẫn còn vương vấn bến đò này.
3. Bến đò Trường Súng
Bến đò Trường Súng ngang qua sông Hương. Bến nằm bên ngoài cửa Nhà Đồ, bên kia là đường Bùi Thị Xuân, đầu cửa sông An Cựu. Bến đã ngưng hoạt động từ lâu rồi.
4. Bến đò Ba Bến
Bến đò Ba Bến ngang qua sông Kẻ Vạn và sông Bạch Yến. Bến ở bên ngoài cửa Chánh Tây đi qua làng Trúc Lâm. Gọi là Ba Bến vì ở đây sông Kẻ Vạn gặp sông Bạch Yến nên có đến ba bến sông. Ở đây nay đã có cầu.
5. Bến đò Doi
Bến đò Doi ngang qua đoạn cuối của sông Đông Ba, nối Vùng Bãi Dâu với Bao Vinh. Nay đã có cầu Bãi Dâu.
6. Bên đò Chợ Dinh
Bên đò Chợ Dinh ngang qua sông Hương nối vùng Chợ Dinh với Chợ Mai bên kia sông. Chỗ này nay đã có cầu Chợ Dinh.
7. Bến đò Cạn
Bến đò Cạn ngang qua sông Hương, nối đầu đường Cao Bá Quát bên này với thôn Tây Thượng bên kia sông. Bến đò này nay không còn.
8. Bến đò Cồn
Bến đò Cồn ngang qua sông Hương, bến đò này vẫn còn hoạt động nối liền đầu đường Nguyễn Bỉnh Khiêm bên này với Cồn Hến bên kia sông.
9. Bến đò Chợ Mới
Bến đò Chợ Mới ngang qua sông Hương, nối Cồn Hến với chợ Vỹ Dạ, chỗ cầu Phú Lưu hiện nay.
10. Bến đò Bao Vinh
Bến đò Bao Vinh ngang qua sông Hương, nối chợ Bao Vinh với làng Tiên Nộn bên kia sông. Bến đò này hiện vẫn còn hoạt động khá tấp nập.
11. Bến đò Long Thọ
Bến đò Long Thọ ngang qua sông Hương, nối làng Xuân Hòa bên này với Long Thọ bên kia sông. Bến này ngừng hoạt động khi cầu Dã Viên hoàn thành..
12. Bến đò Sình
Bến đò Sình ngang qua sông Hương nối làng Triều Sơn Đông bên này với làng Lại Ân bên kia sông. Bến vẫn còn hoạt động.
13. Bến đò Kim Long
Bến đò Kim Long ngang qua sông Hương, nối chợ Kim Long với chợ Phường Đúc bên kia. Bến này ngưng hoạt động đã lâu.
14. Bến đò Chợ Đồn
Bến đò Chợ Đồn ngang qua sông Đông Ba nối làng Thế Lại Thượng bên này với chợ Đồn Mang Cá bên kia. Bến đò vẫn còn hoạt động.
15. Bến đò Tòa Khâm
Bến đò Tòa Khâm Công Viên ĐHSP Huế qua chợ Đông Ba. Nay là bến tàu thuyền du lịch, ca Huế trên Sông Hương.
Ngày nay rất nhiều cầu xây kiên cố thay cho những con đò nhỏ ngày ngày đưa khách sang sông. Nhiều bến vẫn còn đó mặc cho lau lách đìu hiu, nhiều bến mất hẳn dấu vết chỉ còn trong ký ức của lớp người lớn tuổi. Chỉ còn vài ba bến hoạt động uể oải, cầm chừng như những con đò nhỏ với người lái đò già. Đành rằng có cầu thì việc đi lại thuận tiện hơn nhưng có một chút ngậm ngùi khi đứng nhìn bến vắng, nơi hò hẹn tiễn đưa, nơi khách sang sông từng ngồi chờ đò sang nơi quán nhỏ đìu hiu.
Các bến đò ngang của Huế không chỉ đơn thuần là phương tiện giao thông mà còn là nơi để người dân gặp gỡ, chia sẻ câu chuyện cuộc sống. Dù thời gian đã khiến cho nhiều thứ thay đổi, nhưng hình ảnh những bến đò ngang xưa của Huế vẫn là một phần không thể thiếu trong ký ức của những ai may mắn được đặt chân đến thành phố này. Các bến đò là những “cầu nối” kết nối thế hệ, là biểu tượng của sự bền vững và sức sống của một thành phố mang đậm dấu ấn lịch sử và văn hóa.
Bài viết có sử dụng nội dung của tác giả
Luong Ho Ba (FB)
